Zoek je als zorgprofessional tips voor het oefenen met klinisch redeneren? Lees dan onderstaande tips door, zodat je direct aan de slag kunt met een casus. Wanneer je net begint met klinisch redeneren denk je misschien niet te weten waar je moet beginnen en zie je de bomen door het bos niet meer. Er bestaan schoolopdrachten voor verpleegkundigen waarbij je zeer uitgebreid moet redeneren. Artsen en arts-assistenten gebruiken hun medische blik. Ook met weinig tijd kun je al veel opsteken en waardevol redeneren. Wanneer je tien minuten tijd investeert en even je best doet, kun je daar ook al veel van leren. En ook dán ben je aan het klinisch redeneren.
De 6 stappen van het klinisch redeneren en het oefenen daarvan
Zorg ervoor dat je de zes stappen van het klinisch redeneren kent of ergens hebt staan. Houd ze tijdens het redeneren bij de hand. Deze stappen zorgen ervoor dat je niets over het hoofd ziet bij het oefenen en je gestructureerd te werk gaat. De meeste verpleegkunde studenten hebben boeken over het onderwerp op hun literatuurlijst staan. Wanneer je een bibliotheek of documentatiecentrum hebt in jouw organisatie of school, kun je de boeken daar vinden.
Basiskennis: de start van alle tips
Zorg ervoor dat je verpleegkundige basiskennis hebt. Weet je bijvoorbeeld de normaalwaarden van de vitale functies van de mens? En hoe je deze moet interpreteren? Wat als bijvoorbeeld de saturatie 92% meet? En verandert de situatie wanneer je patiënt COPD heeft? Om dat te kunnen beantwoorden moet je enige kennis hebben van anatomie en pathologie. Uit welke 4 holle ruimtes bestaat het hart? En als de linkerkant niet goed functioneert, wat is dan het gevolg daarvan? Of ken je de symptomen van een infectie of een sepsis? Of op welk tijdstip op de dag moet de voorgeschreven medicatie ingenomen worden voor een goede werking?
Wanneer dit soort vragen in jouw casus voorkomen, zorg er dan voor dat je de relevante kennis hebt. Weet je dingen niet? Dat is niet erg. Maar zorg er dan wel voor dat je het te weten komt. Dat redeneert veel makkelijker en beter. Het idee achter klinisch redeneren is dat je dit soort informatie opzoekt en zo je kennis uitbreidt.
Neem de tijd
De meeste verpleegkunde studenten die ‘moeten’ klinisch redeneren zien daar tegenop. Hoe begin je? Wanneer moet je het doen? Hoe uitgebreid moet het? Zorg ervoor dat je de tijd neemt om de informatie te verzamelen en alle stappen uit te werken. Wanneer je een uitgebreide casus klinisch redeneert, kan het best zijn dat je daar een paar uur tijd in moet steken. Misschien zie je er in het begin een beetje tegenop. Begin gewoon met het verzamelen van gegevens. Zo zul je merken dat je steeds meer een geheel krijgt. Alles in de juiste volgorde zetten kan later nog. Na het maken van of oefenen met een casus krijg je vaak een boost van zelfvertrouwen! Zie je nou wel dat je best veel weet en dat je zelf een mooie casus hebt beredeneerd!
Hardop denken bij het klinisch redeneren
Misschien wel de belangrijkste van alle tips: Wanneer je klinisch redeneert, vraag dan je begeleider (of doe dat zelf) om je te bevragen. Stel telkens weer de vragen: ‘Hoe, wat en waarom?’. Door dan hardop te denken, laat je je gedachten zien en dan is een goede feedback mogelijk.
Stel vragen als:
“Welk gezondheidsprobleem heeft de hoogste prioriteit? Waarom?”
“Wat is volgens jou het meest belangrijke probleem? En waarom?
“Hoe komt het dat je dat zo aanneemt? Waarom kun je dat zo doen?”
“Je benoemde even kort dit probleem. Waarom werk je juist deze niet verder uit?”
“Wat bedoel je met…?”
“Zijn er ook andere verklaringen mogelijk voor deze situatie?”
“Wanneer je dat doet, wat zou het effect dan kunnen zijn op de patiënt?”
“Heb je evidence gebruikt voor deze casus? Waarom juist die?”
Informatie verzamelen van de patiënt
Verzamel de informatie waarover je wilt klinisch redeneren. Ga je ‘snel’ en kort redeneren, zodat je bijvoorbeeld met een andere zorgverlener vlot kunt communiceren? Of moet je voor een verslag voor school een casus klinisch redeneren? Dan moet je namelijk een stuk meer gegevens verzamelen.
Verzamel de informatie uit het dossier van de patiënt en gebruik je eigen klinische interpretatie. Zie je dat de patiënt benauwd is? Waar zie je dat aan? Is de saturatie laag? Gebruikt de patiënt hulpademhalingsspieren? Gebruik eventueel de volgende handige verpleegkundige gereedschappen: SBARR, EWS-score, vitale functies.
Wat zijn betrouwbare bronnen bij klinisch redeneren?
Verzamel je informatie? Haal dat dan uit betrouwbare bronnen. Dat is erg belangrijk, aangezien er veel informatie beschikbaar is. Zoals je op school vast geleerd hebt, is bijvoorbeeld Wikipedia geen betrouwbare bron. Waarom niet? Omdat iedereen de informatie zomaar aan kan passen. Wetenschappelijk onderzoek, anatomie en pathologie studieboeken, informatie van een stichting (hartstichting, nierstichting) zijn wel betrouwbaar. Wanneer je goede informatie hebt gevonden, noteer dat dan direct in je literatuurlijst of bronnenlijst. Wanneer je namelijk bezig bent met eigen onderzoek, wordt van je geacht dat je al je informatie terug kan linken naar de juiste bronnen.
Oefenen met klinisch redeneren en tips
Het is net als met zoveel andere dingen in de gezondheidszorg. Door ervaring op te doen leer je het het beste. Dat geldt ook voor klinisch redeneren. Op Enurse kun je oefenen met verschillende casussen: van het ziekenhuis tot de thuiszorg. Daarmee kun je bovenstaande tips op uitproberen.