Het landelijke beroepsprofiel en opleidingsprofiel van het beroep van de verpleegkundige, de verpleegkundig specialist (VS) en physician assistant (PA), omschrijft de verschillende competenties waar de gediplomeerde verpleegkundige. Daarbij wordt gebruik gemaakt van de CanMEDS rollen. Competenties van de arts-assistent en medisch specialisten worden vaak ook op deze manier beschreven. De specifieke CanMEDS rol van zorgverlener wordt in dit artikel verder belicht.
Wat zijn de CanMEDS rollen?
De verpleegkundige, of elke andere zorgprofessional, heeft een verantwoordelijke baan. In welk werkveld hij of zij zich ook bevindt. Het vak is ook onderhevig aan forse maatschappelijke, culturele en digitale veranderingen. Om die verantwoordelijk te kunnen ontwikkelen, wordt zogezegd in het beroepsprofiel gebruik gemaakt van zeven CanMEDS rollen. De rollen zijn: zorgverlener, communicator, organisator, samenwerkingspartner, reflectieve EBP professional, gezondheidsbevorderaar, professional en kwaliteitsbevorderaar. We spreken hieronder uitgebreider over de rol van zorgverlener.
CanMEDS rol zorgverlener
De CanMEDS rol van zorgverlener staat centraal en overlapt alle andere rollen. Het is erop gericht om het zelfmanagement van de patiënt of cliënt te ondersteunen en versterken. Daarnaast moet de zorgverlener zich bewust zijn van alle contexten van de zorgvrager. Dat betekent dus: lichamelijk (somatiek), psychisch, functioneel en sociaal (maatschappelijk). Indiceren, vaststellen en organiseren van zorg valt ook onder deze rol. Tenslotte is de zorgverlener zelfstandig bevoegd voor de in de wet BIG genoemde voorbehouden handelingen, zoals injecties en katheteriseren.
Benodigde kennis: anatomie, fysiologie en pathologie. Vitale functies. Verpleegtechnische handelingen. Preventie. Klinisch redeneren, interventies, zelfmanagement.
De CanMEDS rol van zorgverlener is de kern van het vak van verpleegkunde. Het heeft overlap met alle andere rollen. Of er zou ook gesteld kunnen worden: alle andere rollen komen samen in ‘de zorgverlener’. Bij deze rol is de verpleegkundige bezig met de patiënt in zijn geheel: het zorgverlenen in zijn geheel. Dus somatisch (lichamelijk) en geestelijk (psychisch).
Welke activiteiten vallen onder de rol van zorgverlener?
Verpleegkundigen hebben bepaalde kennis nodig om goed zorg te kunnen verlenen. Is het kennisniveau voldoende? Weet de zorgprofessional welke aandoening de zorgvrager of patiënt heeft? De verpleegkundige kan zorg signaleren en indiceren, maar ook organiseren.
Als benodigde kennis moet je denken aan anatomie, fysiologie en pathologie. Dus er moet voldoende weet zijn van het menselijk lichaam en de werking ervan. Ook is het van belang te weten hoe de ziekte of aandoening zich presenteert en wat symptomen zijn.
Verder kan er gedacht worden aan het gebruik maken van verpleegkundige diagnostiek, meetinstrumenten in de zorg, zoals PES of klinisch redeneren. Ook farmacologie; de leer over medicatie die toegediend wordt aan de patiënt.
De verpleegkundige moet zich verdiepen in zelfmanagement, preventie en voorbehouden en risicovolle handelingen. Is bekend welke regel- en wetgeving hieronder valt?
Ontwikkelen van de CanMEDS rol van zorgverlener
Om de rol van zorgverlener te ontwikkelen, kunnen verpleegkundigen denken aan bovenstaande activiteiten en kerntaken. Zo kan de verpleegkundige zich bijvoorbeeld verdiepen in het specifieke ziektebeeld van de zorgvrager. Verdieping zoeken over de gebruikte medicatie hoort daar ook bij. Tevens kan gedacht worden aan: wat is de wetgeving rond de rapportage (SOAP) die ik maak over de zorgvrager?
Beroepsvereniging voor verpleegkundigen en verzorgenden V&VN beschrijft de CanMEDS rollen uitgebreid in het beroepsprofiel. Dit document richt zich uitgebreid op de uitvoering van het verpleegkundig beroep in de gezondheidszorg.
Lees meer over de CanMEDS rollen en hoe de verpleegkundige of zorgprofessional zich hier aan kan conformeren.