De instroom bij hbo-verpleegkunde is aanzienlijk gedaald, en de voorspellingen voor het komende studiejaar zijn evenmin positief. Dit heeft geleid tot bezorgdheid bij opleidingen en roept de noodzaak op om het beroep van verpleegkundige snel aantrekkelijker te maken. De ontwikkelingen hebben de vraag doen rijzen hoe studenten te enthousiasmeren voor de verpleegkunde. Daarnaast speelt ook de rol van werkgevers en de overheid in het aantrekkelijker maken van het beroep een cruciale rol.
HBO verpleegkunde was een populaire opleiding
In voorgaande jaren was hbo-verpleegkunde zeer populair. Het was zelfs zo populair dat veel opleidingen in 2014 besloten een numerus fixus (loting) in te voeren om de instroom te beperken. Hoewel dit besluit leidde tot onbegrip, met name bij de overheid, was het volgens de opleidingen noodzakelijk om voldoende stageplaatsen te kunnen garanderen.
In 2018 vond er echter verandering plaats. Bijna alle opleidingen schaften de studentenstop af. Tijdens de coronajaren trok het hbo een recordaantal eerstejaarsstudenten aan en de instroom bij verpleegkunde groeide gestaag. Van 6.511 eerstejaars in 2019 steeg het aantal naar bijna 7.500 in 2020 en 2021. Echter, voor het huidige studiejaar hebben zich slechts 6.075 eerstejaars ingeschreven, wat neerkomt op bijna 18 procent minder instroom. Ook Avans zag een daling van 19 procent bij verpleegkunde.
Opvallend zijn de grote verschillen tussen de opleidingen. Saxion Hogeschool zag een daling van bijna een derde in de instroom, terwijl andere grote verpleegkundeopleidingen zoals Inholland, Fontys en de opleiding op de HAN in Nijmegen respectievelijk met een kwart en bijna 19 procent inleverden.
Nieuwe verpleegkunde studenten zijn nodig
Corine Latour, lector en directeur van de verpleegkundeopleiding van de Hogeschool van Amsterdam en voorzitter van het Landelijk overleg opleidingen verpleegkunde, maakt zich zorgen over de situatie. Ze merkt op dat de vooraanmeldingen voor het komende studiejaar een vergelijkbare daling laten zien, wat wijst op een aanhoudende trend.
Volgens Latour is het beroep van verpleegkundige momenteel niet erg aantrekkelijk voor studenten. Tijdens economische recessies kiezen studenten vaak voor zekerheid en zijn opleidingen in de onderwijs- en zorgsector in trek. Echter, gezien de huidige krapte op de arbeidsmarkt kunnen afgestudeerden in de zorgsector overal terecht. Bovendien wordt het beroep van verpleegkundige momenteel geassocieerd met grote tekorten en protestacties vanwege betere salarissen. Deze factoren maken de keuze voor een verpleegkundeopleiding minder aantrekkelijk.
Naast de verantwoordelijkheid van opleidingen wijst Latour ook op de rol van werkgevers en de overheid in het aantrekkelijker maken van het beroep. Werkgevers maken zich eveneens zorgen en willen weten hoe opleidingen het tij kunnen keren. Latour benadrukt dat studenten niet alleen voor een opleiding kiezen, maar vooral voor een beroep. Daarom moeten zorginstellingen actief bijdragen aan het verbeteren van de aantrekkelijkheid van het beroep.
Studenten verleiden met specialismes
Om het beroep van verpleegkundige aantrekkelijker te maken, suggereert Latour dat ambitieuze studenten die bijvoorbeeld op de intensive care of bij de spoedeisende hulp willen werken, tijdens hun bacheloropleiding al kunnen beginnen met specialistische vervolgopleidingen. Dit geeft hen direct na het behalen van hun diploma een voorsprong ten opzichte van pas afgestudeerde mbo-verpleegkundigen.
Daarnaast benadrukt Latour dat ook de overheid een grotere rol moet spelen. Zij pleit voor een einde aan het hoge instellingscollegegeld voor verpleegkundestudenten die al een andere zorgopleiding hebben afgerond. Hierdoor zouden bijvoorbeeld bewegingswetenschappers die zich willen laten omscholen, niet afgeschrikt worden door de hoge kosten.
Ook directeur Jeroen Oversier van de HR-gezondheidsopleidingen is het eens met deze visie. Hij stelt voor dat mensen die al werkzaam zijn in de zorg zich kunnen verbreden door bijvoorbeeld een lerarenopleiding zorg en welzijn te volgen. Meer samenwerking tussen opleidingen en het werkveld kan ook bijdragen aan het behoud van mensen voor de zorg.
De dalende instroom van verpleegkundestudenten en de afname van vooraanmeldingen voor het komende studiejaar zijn reden tot zorg. Het beroep van verpleegkundige moet snel aantrekkelijker worden gemaakt om deze trend te keren.
Geef als eerste een reactie