CT en MRI scan: de verschillen en overeenkomsten uitgelegd

Wat is het verschil tussen een MRI en een CT scan? Beide beeldvormende onderzoeken worden uitgevoerd op de afdeling radiologie.  Maar je vraagt je misschien ook weleens af waarom de patiënt nu voor een CT gaat en een andere keer juist weer voor een MRI. Veel patiënten, maar ook hun verzorgenden en verpleegkundigen in de gezondheidszorg kennen de precieze verschillen niet.

Welke beeldvormend onderzoek bestaat er?

Je patiënt heeft beeldvormend onderzoek nodig. Omdat hij bijvoorbeeld een aanhoudende pneumonie (longontsteking) heeft, omdat hij een beroerte heeft of omdat er een ileus (darmafsluiting) vermoed word. Voor het stellen van deze diagnoses is beeldvormend onderzoek nodig. De arts wil als het ware in het lichaam van de patiënt kijken, zonder een operatieve ingreep. Zo’n beeldvormend onderzoek vindt meestal plaats op de afdeling radiologie, wordt afgenomen door radiodiagnostisch laboranten en wordt tenslotte verslagen (beoordeeld) door de radioloog. Radiodiagnostisch laboranten kunnen verschillende onderzoeken verrichten. Twee daarvan zijn de MRI-scan en de CT-scan. Andere röntgenonderzoek is de röntgenfoto, echo, angiografie, botscan (DEXA) of PET-CT scan (nucleair onderzoek).

Wat is een CT scan?

Bij de CT-scan (Computer Tomografie) wordt er gebruik gemaakt van röntgenstraling waarbij dwarsdoorsnedes van het lichaam worden gemaakt. Deze ‘plakjes’ foto’s worden samengevoegd op de computer, zodat het één geheel wordt. De patiënt ligt op een tafel die langzaam door een ringvorming apparaat beweegt, waar de patiënt op die manier doorheen langzaam doorheen ‘geschoven’ wordt. De CT-scanner wordt ook wel een ‘donut’ genoemd, gezien de vorm van het apparaat. Soms is het nodig om contrastmiddel toe te dienen bij de patiënt om bepaalde lichaamsdelen/weefsels nog beter te kunnen beoordelen. Dat toedienen van de vloeistof kan oraal gaan (de patiënt moet dit van tevoren drinken) of intraveneus (via een infuus toegediend tijdens de scan). De patiënt voelt niets van de CT scan zelf. Een CT-scan duurt met gemiddeld 5 tot 20 minuten minder lang dan het maken van een MRI-scan. Röntgenstraling, dat gebruikt wordt bij de CT, is schadelijk voor de mens en alhoewel de straling niet zeer groot is, is het wel van belang dat te bedenken. Bij zwangere dames wordt bijvoorbeeld extra goed afgevraagd of een CT-scan de juiste keuze is. Het is belangrijk dat de patiënt stil ligt tijdens het onderzoek.

Kortweg kan gezegd worden dat de volgende weefsels met de CT het best kunnen worden afgebeeld: botten (meestal bij fracturen), longen, buikorganen (nieren), slagaders en bloedvaten, hersenen, van het hoofd.

Wat is een MRI scan?

De MRI-scan (Magnetic Resonance Imaging) geeft een zeer precies beeld en het maken van een scan duurt een stuk langer. Een gemiddeld onderzoek duurt 30 tot 90 minuten, maar het kan ook zeker langer duren. De MRI scan maakt geen gebruik van röntgenstraling en is daarom niet (bewezen) schadelijk voor de patiënt. De MRI maakt gebruik van magnetische golven om zo beeld te kunnen vormen. Door middel van zeer sterkte magneten (je mag niets van metaal meenemen!) die zich in het apparaat bevinden en draaien tijdens het onderzoek, draaien de water-atomen in het lichaam mee en kan een beeldvorming plaatsvinden. Daar voelt de patiënt echter helemaal niets van. Door het draaien van de magneten in het apparaat hoort de patiënt een hard geluid. Dat wordt meestal verholpen met een koptelefoon. De MRI-scanner is niet donut-vormig, zoals de CT-scan, maar is een langere tunnel. Sommige patiënten ervaren claustrofobische klachten wanneer zij hier in hun geheel in moeten (afhankelijk van het onderzoek). Het is belangrijk dat de patiënt stil ligt tijdens het onderzoek.

Kortweg kan gezegd worden dat de volgende weefsels met de MRI het best kunnen worden afgebeeld: hersenen (en hersenfunctie), hart (en hartfunctie), spieren, pezen, gewrichten, buikorganen.

Wat zijn de verschillen tussen een CT en MRI scan?

De verschillen tussen een CT en MRI scan zijn:

• CT maakt gebruik van röntgenstraling en is daardoor schadelijk voor het lichaam.
• MRI maakt gebruik van magnetische velden is niet schadelijk voor het lichaam.
• CT duurt minder lang, vaak 5 tot 10 minuten.
• MRI duurt langer in tijd, een onderzoek duurt tot wel anderhalf uur.
• CT wordt vaak gekozen bij acutere situaties (zoals een hersenbloeding of een trauma)
• MRI wordt vaak gekozen bij het zeer gedetailleerd weergeven van weefsels.

Je kunt je voorstellen dat een patiënt met een actieve, acute hersenbloeding meestal een CT hersenen zal ondergaan. Een MRI duurt simpelweg te lang en kan de behandeling daardoor in de weg zitten. Een patiënt met een pacemaker mag niet in de MRI-scanner wegens het magnetische veld. Dit zijn overwegingen waar een arts die een aanvraag doet voor een beeldvormend onderzoek rekening mee moet houden.

Lees meer over of doe de quiz voor verpleegkundigen om je kennis te testen.